اسپرينكلر برج خنك‌كننده (به زبان انگليسي: Sprinkler Head) در اصطلاح مهندسي قطعه‌اي است كه وظيفه پاشش و توزيع آب در كولينگ‌تاور را برعهده دارد. نام ديگر اين تجهيز ، آب‌پخش‌كن مي‌باشد كه به نوعي مركز توزيع و پاشش آب چرخشي و دوار در كولينگ‌تاور مي‌باشد. اسپرينكلر يا آب‌پخش‌كن از انواع متريال آلومينيوم، برنج، چدن و استيل توليد و طراحي مي‌شود كه بيشتر در انواع برج خنك‌كن مخروطي يا مدور و در سايزهاي متفاوت قابل طراحي و كاربرد مي‌باشد. اسپرينكلر در انواع برج‌خنك‌كننده از ظرفيت ۱۰ تن تبريد تا ظرفيت ۱۲۵۰ تن تبريد از سايز ۲ اينچ الي ۱۲ اينچ قابل طراحي و استفاده مي‌شود.

تعريف ساده اسپرينكلر برج خنك‌كننده: قطعه‌ي مركزي سيستم پاشش آب دوار(درحال گردش) در يك كولينگ‌تاور مدارباز مدور قلمداد مي‌شود كه از انواع نازل برج خنك‌كننده چرخشي يا دوار محسوب مي‌گردد و فقط در سيستم پاشش آب چرخشي در يك كولينگ‌تاور گرد مورد استفاده قرار مي‌گيرد.

تاريخچه اسپرينكلر برج خنك كننده

آب‌پخش‌كن(Sprinkler) ابتدا در سال ۱۸۸۷ در كشور انگلستان توسط هنري پارملي ۳۶ ساله با متريال پلاستيكي طراحي و سپس به ثبت رسيد كه ابتدا در صنعت اتفاع حريق مورد استفاده قرار مي گرفت و اما به مرور زمان وبا افزايش تكنولوژي و نياز صنعتي به آب پخش‌كن در صنايع ديگر همانند برج‌خنك‌كننده نيز مورد استفاده قرار گرفت.

وليكن امروزه شركت دما‌گستر اين افتخار را دارد تا در توليد وعرضه متنوع ترين آب پاش يا اسپرينكلر در ايران خود را معرفي نمايد كه از سال ۱۳۸۲ تاكنون بيش از ۴۰ مدل منحصربه فرد از آب پخش كن باطراحي ويژه مهندسي به بازار عرضه نموده است.

نحوه عملكرد اسپرينكلر برج خنك كننده

اسپرينكلر همانطور كه بيان شد در اصل نوعي نازل (آب پخش كن) در كولينگ تاور مدور محسوب مي گردد كه فشار آب در ورود به اين قطعه سبب چرخش دوار گونه اسپرينكلر يا آب پخش كن مي گردد و در نتيجه آن جريان آب به صورت دايره پاش از لوله هاي خروجي اسپرينكلر (لوله هاي سوراخ دار) به روي سطوح خنك كننده(Packing Media) پاشش مي نمايد. به بياني ديگر به دليل حركت چرخشي اسپرينكلر فشار جريان آب ورودي به برج خنك كننده مي باشد.به دليل چرخشي بودن نوع ريزش آب در آب پخش كن برج خنك كننده، اين قطعه نيازمند فشاركاري بيشتري در مقايسه با انواع نازل ثابت مي باشد.

اجزاي مختلف اسپرينكلر برج خنك كننده

الف) بخش ثابت اسپرينكلر STATOR

ب) بخش متحرك اسپرينكلر  ROTOR

اسپرينكلر در برج خنك كننده داراي دو قسمت كلي و مهم مي باشد. قسمت اول در اسپرينكلر قسمت ثابت اي تجهيز مي باشد كه بر روي لوله اصلي ورودي كولينگ تاور بسته مي شود. قسمت دوم اسپرينكلر بخش روتور يا دوار مي باشد. در اسپرينكلر سايز بالاي ۴ اينچ از يك بخش روغن كاري (lubricant) جهت چرخش روان اسپرينكلر يا آب پخش كن استفاده مي شود.در سايزهاي بالا اسپرينكلر به دليل فشار و دبي بالاي آب در ورودي به آب پخش كن ، اين تجهيز مجهز به يك ورودي جهت افزودن روغن مي باشد.

نحوه نصب اسپرينكلر برج خنك كننده

همانطور كه بيان شد قسمت ثابت (Stator) در اسپرينكلر برج خنك كن به لوله ورودي كولينگ تاور مدور اتصال مي يابد. قسمت استاتور آبگردان در نقطه اتصال به لوله ورودي توسط پيچ خودكار فيكس و محكم مي گردد. همچنين جهت محكم كردن بخش اتصال اسپرينكلر اين قسمت توسط چسپ ماستيك (Mastic Glue) آببند مي گردد. بعد از اتصال قسمت استاتور اسپرينكلرهد برج خنك كن ، بخش استاتور نيز توسط تعداد معين از لوله هاي سوراخ كاري شده توسط رزوه يا پيچ خودكار تنظيم مي گردد. در سايزهاي بزرگ آب پخش كن برج خنك كننده عملاً از مهاركش استيل و قلاب جهت تنظيم زاويه لوله خروجي اسپرينكلر استفاده مي شود .

محاسبات اسپرينكلر برج خنك كننده

يكي از بخش هاي مهم محاسبات برج خنك كننده مربوط به بخش اسپرينكلر مي شود. آب پخش كن در واقع بر اساس ميزان آب در گردش بايد داراي تعداد معيني خروجي با سايز مشخص باشد. به منظور محاسبه سايز ورودي اسپرينكلر كولينگ تاور ابتدا تعريف مي شود كه سرعت خطي مجاز در ورودي به آب پخش كن بايد بين ۴ الي ۶ فوت برثانيه تعريف گردد. با توجه به دانستن سرعت خطي مجاز در ورودي اسپرينكلر يا آب پخش كن و براساس سطح مقطع هر سايز معين از اين قطعه براساس فرمول Q=V.A ميزان آب در گردش استاندارد در ورودي اسپرينكلر در سيستم خنك كاري معين مي شود . حال با توجه ب رابطه برنولي در سيالات تعداد و سايز خروجي بر اساس كمترين ميزان افت فشار تعيين مي گردد.

خلاصه رابطه برنولي در محاسبه تعداد و سايز خروجي اسپرينكلر برج خنك كننده:

در رابطه فوق D قطر ورودي اسپرينكلر و d قطر خروجي آب پخش كن مي باشد و N نيز تعداد خروجي اسپرينكلر برج خنك كن مي باشد .

به عنوان مثال براي يك اسپرينكلر سايز ۲ اينچ از ۴ خروجي سايز ۱ اينچ استفاده مي شود.

جدول زير مشخصات فني و جزئي سايز ورودي، سايز خروجي، تعداد خروجي و دبي آب در گردش را در آب پخش كن برج خنك كننده نمايش مي دهد.

انواع اسپرينكلر برج خنك كننده

آب پخش كن (اسپرينكلر) با توجه به ظرفيت برودتي كولينگ تاور وظيفه توزيع آب به ميزان معيني از دبي آب در گردش را برعهده دارد. بر اين اساس اسپرينكلر برج خنك كن در سايزهاي متنوع طراحي و به كار برده مي شود. به منظور تعيين سايز ورودي و خروجي آب در آب پخش كن بايد به ميزان دبي آب در گردش در كولينگ تاور دقت نمود.

براساس ميزان دبي برج خنك كننده، اسپرينكلر(آب پخش كن) در دسته بندي سايزهاي متفاوت قرار مي گردد كه از سايز ۲ اينچ تا سايز ۱۲ اينچ قابل توليد و طراحي مي باشد.

اسپرينكلر در انواع متريال مختلف فلزي و پليمري توليد و عرضه مي شود. در واقع براساس ميزان دبي آب در گردش، ظرفيت برودتي، سايز اتصالات، فشار كاري و نوع كاربري اسپرينكلر در انواع مختلفي توليد و عرضه مي گردد كه هر يك مزايا و معايبي خاصي دارد كه در زير به طور مفصل به شرح آن خواهيم پرداخت.

انواع متريال اسپرينكلر برج خنك كننده

۱- اسپرينكلر برج خنك كننده آلومينيوم

آب پخش كن برج خنك كننده آلومينيوم توليد شده با استفاده از شمش خام آلومينيوم (Aluminium Alloy) و تراشكاري شده براساس سايز و مشخصات درخواستي مي باشد. اسپرينكلر آلومينيوم داراي بيشترين كاربرد در كولينگ تاور مي باشد.اين نوع از اسپرينكلر برج خنك كننده از سايز ۲ اينچ الي ۱۲ اينچ توسط دستگاه تراشكاري در دو نوع رزوه اي و پيچ خودكار توليد و عرضه مي گردد.

مزاياي اسپرينكلر آلومينيوم:

• سبك بودن
• فشار كاري كم و در نتيجه مصرف انرژي كمتر (هد پمپ سيركولاتور)
• مقرون به صرفه بودن اقتصادي نسبت به انواع اسپرينكلر برنجي، استيل و چدن
• داراي سيستم روغن كاري در سايزهاي بالاي ۴ اينچ
• نصب آسان و راحت در هر دوره تعميرات و نگهداري برج خنك كننده

۲- اسپرينكلر برج خنك كننده چدن

آب پخش كن برج خنك كننده از متريال چدن عموماً با استفاده از روش ريخته گري توليد و عرضه مي گردد . اين نوع از اسپرينكلر كولينگ تاور داراي قالب هاي آماده در سايز هاي مختلف مي باشد كه توسط چدن كوره (غير مجاز مي باشدt Iron) ريخته گري مي گردد.اسپرينكلر چدني در مقايسه با آلومينيوم داراي وزن بيشتر و فشار كاري بيشتري مي باشد. اين مدل اسپرينكلر برج خنك كننده در شرايطي كه فشار آب در گردش زياد باشد مورد كاربرد قرار مي گيرد و توانايي چرخش و توزيع آب با دبي بالا را برعهده دارد. آب پخش كن   چدني از سايز ۴ اينچ تا سايز ۱۶ اينچ توليد و قالب گيري مي گردد.

۳- اسپرينكلر برج خنك كننده برنجي

اين نوع از آب پخش كن برج خنك كننده به جرئت بهترين متريال در توليد و طراحي سيستم پاشش آب محسوب مي شود. اسپرينكلر برنجي برج خنك كننده همانند آلومينيوم به صورت تراشكاري توليد و طراحي مي گردد. از مهمترين مزاياي اسپرينكلر برنجي مي توان به دوام بالا، عدم رسوب گرفتگي، عدم گيرپاژ (گرفتي شديد قسمت گردان) و همچنين كاركرد روان و بدون صدا نيز اشاره نمود. البته قيمت اسپرينكلر برنجي در مقايسه با ساير متريال توليدي بسيار متفاوت خواهد بود.

اين نوع از آب پخش كن كولينگ تاور بيشتر در كاربرد برج خنك كننده چيلر در سيستم تهويه مطبوع توصيه مي شود. در سيستم هاي تهويه مطبوع ساختماني و به بيان ساده تر در برج خنك كننده چيلر استفاده از اسپرينكلر برنجي به شدت توصيه مي گردد.آب پخش كن برنجي برج خنك كننده بيشتر در سايز بين ۳ اينچ تا ۸ اينچ توليد و عرضه مي شود. سيستم سايزبندي ورودي و خروجي و قالب تراشكاري اسپرينكلر برنجي و آلومينيومي عيناً مشابه هم مي باشد.

مزاياي اسپرينكلر برنجي برج خنك كننده

• عدم رسوب پذيري اسپرينكلر نسبت به تبخير و گردش آب دائم در برج خنك كننده
• مقاومت بالا در برابر خوردگي و پوسيدگي در مقابل آب
• طول عمر بالا و مقاومت بالا در نيروهاي حاصل از جريان لزجت آب در گردش
• مقاومت بالا در برابر فشار آب در ورودي برج خنك كننده
• داراي سيستم روغن كاري در سايزهاي بالاي ۳ اينچ

۴- اسپرينكلر برج خنك كننده پلاستيكي

اسپرينكلر يا آب پخش كن پلاستيكي برج خنك كن يكي ديگر از انواع آب گردان كولينگ تاور محسوب مي شود كه بيشتر به دليل رسوب پذيري كم و دوام بالا در انواع كولينگ تاور با دبي آب در گردش پايين مورد استفاده قرار مي گيرد. متريال به كار رفته در توليد اين نوع آب پخش كن از متريال پلي پروپيلن و با روش تزريق پلاستيك صورت مي پذيرد. به دليل مقاومت كم در مقابل تحمل فشار خط جريان آب اين نوع از اسپرينكلر برج خنك كن بيشتر در سايزهاي كوچك ۲اينچ الي ۴ اينچ توليد و ارائه مي شود. نوع اتصال اين مدل از آب پخش كن برج خنك كننده به صورت رزوه اي از داخل مي باشد.

قيمت اسپرينكلر برج خنك كننده

در واقع تعمير و تعويض اسپرينكلر برج خنك كننده به صورت دوره اي يكي از مهم ترين بخش در آورهال(Overhaul) در يك كولينگ تاور محسوب مي شود . از آنجا كه اسپرينكلر قطعه اي است كه دائماً در حال چرخش و گردش آب مي باشد ، اين قطعه دائماً نياز به بازرسي ، تعويض و روغن كاري دارد. برآورد قيمت اسپرينكلر برج‌خنك‌كن يكي از مهمترين بخش هاي تعميرات و نگهداري در كولينگ‌تاور محسوب مي شود. به منظور برآورد دقيق قيمت اسپرينكلر برج خنك كننده بايد دو مساله مهم را مشخص نمود . از مفاهيم اساسي كه تاثير زيادي بر قيمت دارد مي توان به متريال آب پخش كن برج خنك كن اشاره نمود . در قيمت گذاري آب پخش كن علاوه بر متريال مصرفي آن، سايز هم مي تواند در تعيين قيمت اسپرينكلر موثر باشد. به منظور دانلود ليست قيمت اسپرينكلر با كارشناسان شركت تماس حاصل فرماييد.

شركت دماگستر با تيم مهندسي كارامد اين افتخار را دارد تا بعنوان توليد كننده برتر در صنعت آب پخش كن  نازلترين قيمت و بالاترين كيفيت را در اختيار عموم كارخانجات صنعتي و مصارف … قرار دهد.

جهت مشاوره واستعلام قيمت آب پخش‌كن يا اسپرينكلر با ما تماس بگيريد.